کاریگەری رووداوە جیۆسیاسیەکان لەسەر بازاڕی فۆریکس چیە؟
جیۆسیاسی و جیۆگرافی چییە؟ و جیاوازی نێوانیان چییە؟
وە کاریگەری ڕووداوەکانی سیاسی لەسەر بازاڕە داراییەکان؟
وە کاریگەری رووداوە جوگرافیەکان لەسەر بازاڕی فۆڕیکس؟
زاراوەی چیۆسیاسی بە کاریگەری جوگرافیا لە سیاسەتدا ناودەبرێت، واتە زانستی خوێندنی کاریگەری زەوی لە شوێن و سامان و زەوی و دەریاوە لەسەر سیاسەت بۆ ئەوەی سوودەکانی پێشوو بەدەست بهێنێت و هانیان بدات بۆ خزمەتکردن بە سیاسەت لە ڕێگەی وەبەرهێنانی بیرۆکەی ستراتیجی.
پێویستە جیاوازی نێوان و جوگرافی و جیۆسیاسی ڕوون بکەینەوە
یەکەمیان کاریگەریی بەرژەوەندییە جوگرافییەکانی وڵات لەسیاسەتی دەوڵەت و بەکارهێنانی سامانی دەوڵەت بۆ دیاریکردنی سیاسەت کەهەرکاتێک هێزی ولاتەکە زیادبکات هەرکاتێک توخمی جوگرافی هەبێت بۆ نموونە ڕوسیا کە لە توخمە جوگرافییەکانیەوە دەسەڵاتی سیاسی خۆی بەهیزکرد لە بەرامبەردا مەغریب هەمان هێزی سیاسی نییە بەهۆی لاوازی شوێنە جوگرافیاکەی.
بەلام جیۆسیاسی ئەو پێداویستییە سیاسیانەیە کە دەوڵەت پێویستی بەگەشەکردن هەیە تەنانەت ئەگەر گەشەیشی لە سنووری خۆی درێژبێتەوە واتە کاریگەری ڕەفتاری سیاسی دەوڵەت لە گۆڕینی ڕەهەندە جوگرافییەکانی خۆی کە نموونەیەکی گرنگی ئەوەیە کە ئەمریکا لە پێشدا کۆنترۆڵی کۆمارەکانی یەکێتی سۆڤیەت کرد بۆ نمایشکردنی هێزەکانی و کرنۆش نەبردن بۆ ڕووسیا.
بۆیە زارەوەی جوگرافی سیاسی پەیوەندی بە کاریگەریی جوگرافیا هەیە لەسەر سیاسەت و زاراوە چیۆسیاسی پەیوەندی بە کاریگەریی سیاسەتەوە هەیە لەسەر جوگرافیا.
کاریگەری ڕووداوە جیۆسیاسیەکان لەسەر بازاڕی فۆڕکس
هێزی ڕاگەیاندن بۆ گەیاندنی هەواڵی سیاسی یەکێکە لەگرنگترین شۆفێرانی بزووتنەوەکانی بازاڕ لەڕووی ئەرێنی و نەرێنییەوە بۆیە گرنگە ئێمە وەک بازرگان لەبازاڕە ئابوورییەکاندا بەباشی لێیان تێبگەین
چەندین ڕووداوی سیاسی هەن کە کاریگەری گەورەیان لەسەر بازاڕەکان هەیە وەک جەنگ و پەیمانی ئاشتی و شۆڕش و هەڵبژاردن و ئۆپەراسیۆنە تیرۆریستییەکان عادەتەن کاریگەری لەسەر دارایی و بازاڕەکانی تر و گۆڕینی نرخی دراو و بەرزبوونەوە یان دابەزینی نرخی نەوت و
چاودێران لەو باوەڕەدان کە سوڕی ئابووری جیهانی لە ماوەی چەند دەیەی ڕابردوودا لە دۆخێکی نائاسایی لە گەشەی ئابووریدایە بەهۆی فاکتەری زۆرەوە، حاڵەتێکی نائاسایی لە گەشەکردن کە لە بەرامبەر ڕووداوەکاندا لاوازە.
ئەو هۆکارانەی کە کاریگەریان لەسەر بازاڕە جیهانییەکان هەیە زیاترن لە ڕووداوە ناوخۆییەکان، بەڵام لە سەرووی کاریگەرییە مامناوەند و درێژخایەنەکانەوە، بۆ نموونە خۆشگوزەرانی ئابووری، گەشەی ئابووری یان ئاستی داهاتی بەرز پێوەری کاریگەریی نەتەوەیین، کە تا ئەو ڕادەیەی وەبەرهێنان ناوەخۆی بن،
ڕووداوەکانی جیۆسیاسی کاریگەری زۆری لەسەر بازاڕ هەیە و کاریگەری لەسەر بارودۆخی ئابووری دەوڵەت هەیە، ئەم ڕووداوانە دەتوانن کارەساتی سروشتی یان دەستکردی مرۆڤ بن و ببێتە هۆی خاوبوونەوەی بەرهەمهێنان و ئەمەش کاریگەری لەسەر نرخی دراوی ناوخۆی دەوڵەت و کاڵا و پشکەکان دەبێت.
بۆ نموونە سەرکەوتنی سەرۆک دۆناڵد ترەمپ لەهەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا بەهۆی هەڵمەتەکەیەوە کاریگەری ئەرێنی لەسەر بازاڕە داراییەکان داناوە کە تێیدا بەڵێنی دا باج ببڕێت و هانی گەشەکردن بدات و دۆلارەکەی ئەمریکا بەرز ببێتەوە بەرامبەر سەبەتەی دراوەکانی تر.
کاریگەریەکانی جوگرافیا لەسەر جیهان
ڕووداوەکانی جوگرافی و کارەساتە سروشتییەکانی ناو بازاڕی فۆڕکس وەک بومەلەرزە و گەردەلوول و لافاو کە کاریگەری لەسەر ژێرخانی دەوڵەت هەیە کاریگەری لەسەر ئەو کارەساتانە هەیە کە زیانی مادیی گەورە دروست دەکات و ئەگەری زۆرە هەڕەشە لە ئاسانکاری و سەرچاوە گرنگەکانی دەوڵەت بکات و
بە شێوەیەکی گشتی بازاری فۆکس ڕاستەوخۆ و ڕاستەوخۆ دەکەوێتە ژێر کاریگەری هەر ڕووداوێک لە جیهاندا چ ڕاستەوخۆ یان ناراستەوخۆ، بۆیە ئەگەر دەتەوێت ببیت بە بازرگانێکی فۆریکس، هەواڵی ڕووداوەکانی جیۆسیاسی جیهان بزانە تاکو یارمەتیدەرت بێت بۆ بازرگانی کردن.
نموونەکانی ڕووداوە جیۆسیاسی کە کاریگەریان لەسەر بازاڕی فۆڕێکس هەبووە
ئەگەر کەمێک بگەڕێینەوە، لە ماوەی ساڵی ڕابردوودا، کاتێک کە هەڵبەز و دابەزێکی زۆر گرنگ ڕوویدا کە بووە هۆی کەمبوونەوەی سەرمایە و دراوەکان لە هەرێمی کەنداودا، لە ئەنجامی تەقینەوەی کەشتییەکی باری نەوت لە کەنداوی عومان کە دەریای عەرەبی بە گەرووی هورمز و کەنداوی عەرەبەوە
ئەم تەقینەوەیە بووە هۆی ناجێگیرییەکی بەرچاو لە بازاڕە داراییەکان، ئەمەش وای لە وەبەرهێنەکان کرد کە زۆر بە ئاگا بن و بەشێکی زۆریان فرۆشتنەکەیان قبوڵ کردووە. بەهای پشکەکان بە شێوەیەکی بەرچاو دابەزی و لەلایەکی دیکەشەوە نرخی نەوت لەدوای ئەم ڕووداوە بەرزبووەوە و لەگەڵ ئەوەشدا زۆرێک لە وەبەرهێنەکان سوودیان لەم ڕووداوانە وەرگرتووە و لە بازاڕە داراییەکان زۆر ئەزموونن و بە تەواوی ئاگاداری ئەو شتانەن کە بەسەر نرخەکاندا دێت.
گرژییەکانی نێوان ڕوسیا و ڕۆژئاوا و کاریگەریی لەسەر ڕوبڵەکە
ساڵی ڕابردوو گرژیی زۆر لەنێوان ڕوسیا و وڵاتانی ڕۆژئاوادا هەبوو لەسەر چەندین کێشە و گرفت کە ئەمەش بە نۆرەی خۆی کاریگەری کردە سەر دراوی ڕوبلی ڕوسی و کاریگەریەکە نەرێنی بوو وەک ئەوەی بەهای ڕوبڵەکە بە شێوەیەکی بەرچاو دابەزیوە وەک بلومبێرگ ڕایگەیاند کە ڕوبڵەکە کەوتوتە ناو (تەڵەی جیۆسیاسی).
پێش ئەوە نرخی ڕوبلی ڕوسی بەرزبووەوە تا ئەو کاتەی ئەم گرژیانە کە بووە هۆی کەمبوونەوەیەکی بەرچاو و زیادبوونی نیگەرانییەکان سەبارەت بە بەهای ڕوبلەکە هەڵوەشاندنەوەی گفتوگۆکان بوو لەگەڵ ڤلادیمێر پۆتینی هاوتا ڕووسییەکەی لەلایەن دۆناڵد ترامپی سەرۆکی ئەمریکاوە و ڕەخنەی زۆری لە حکومەتی ڕووسیا دەکرد.
گەردەلولی خولگەیی دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی نەوت
کەنداوی مەکسیک لە سەرەتای ساڵی پارەوە تووشی زریانێکی گەرماوی بوو و لە ئەنجامدا کۆمپانیا نەوتییەکانی ئەمەریکا لە کەنداوی مەکسیکۆ زیاتر لە بەرهەمی نیوەکراوەیان هەیە و بەو هۆیەوە نرخی نەوت بەرزبووەتەوە.
کاریگەری ڕووداوەکانی جیۆسیاسی لەسەر نرخی زێڕ
هەروەها ئاڵتونیش ساڵی ڕابردوو لە ئەنجامی هەندێک فاکتەری جیۆسیاسی چەند هەڵچوونێک لە نرخی ئاڵتوندا هەبوو، چونکە لە ئەنجامی گرژییەکانی نێوان ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و ئێران، هەروەها بەهۆی شەڕی بازرگانی نێوان ئەمریکا و چینەوە، کە ئەمەش بوە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی زێڕ و دواتر ڕووی لە دابەزین کرد.
کارەساتەکانی 2020
سەرەتای ساڵی 2020 یەکێکە لە ئاڵۆزییەکانی بازاڕە جیهانییەکان لەوەتەی خەمۆکی گەورە، یەکێک لە هۆکارە سەرەکیەکانی جەنگی جیهانی دووەمە.
مانگەکانی یەکەمی چەندین ڕووداوی بینی لەوانە پێشبینیکراو لەوانە پێشبینی نەکراو لە ئەنجامی چەند فاکتەرێک گرنگترین هۆکارەکان بە کردنەوەی ساڵ لەگەڵ هانگێز دەستی پێکرد و تا ئەو ڕادەیەی کە پاوەندەکە و یۆرۆی ئەوروپی و ئابووری جیهانی گەورە کەوتونەتە ژێر کاریگەریەکانی برێکست
هەروەها چەندین بارگرژی ناوخۆی ئەمریکای هەڵگرت کە کاریگەرییەکی زۆری هەبووە لەسەر هەموو دراوەکان و کاڵاکانی جیهان، وەک هەوڵدان بۆ دەرکردنی پڕۆژە یاسایەک لە کۆنگرێسی ئەمریکا بۆ لابردنی دۆناڵد ترامپی سەرۆکی ئەمریکا.
گەورەترین ڕووداو پشکی زەبەلاحی چینی بوو لە بڵاوبوونەوەی کۆرۆناڤیروسە نوێیەکە لە ووهان لە چین و لە هەموو چینەوە، دوای ماوەیەکی کەم لە هەموو جیهاندا.
ئەوەی لێرەدا گرنگە بڵاوبوونەوەی خودی ڤایرۆسەکە نییە بەڵکو ئەو ڕێوشوێنانەی کە لەلایەن زۆرێک لە حکومەتەکانەوە گیراون بۆ وەستاندنی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە پرۆسەی بەرهەمهێنانیان لە ئاستی جیهانیدا لە هەموو بوارەکانی پیشەسازی و خزمەتگوزاری و بازرگانیدا ڕاگرتوە کە چەندین بازاڕی ئیفلیج.
کۆتایی
کاریگەری زۆر هەیە لە ئابووری جیهانیدا وەک هەموو و ئابووریە بچووکەکان بەتایبەتی کە گرنگترینیان ئامرازەکانی شیکردنەوەی بنەڕەتی و تەکنیکین بە لەبەرچاوگرتنی ڕووداوە جیۆسیایەکان لەوانە پێشبینیکراو یان چاوەڕوان نەکراو وەک یەکێک لە بەهێزترین کاریگەریەکان.
بەتێگەیشتنی ئەم ڕووداوانە بازرگان دەتوانێت پێشبینی کاریگەرییەکی گونجاو بکات لەسەر ئەو ئامێرە داراییانەی کە بازرگانیان لەسەر دەکات و خۆی بەدوور دەگرێت لەهەندێ بەرهەم کە لەوانەیە زۆرترین کاریگەری هەبێت و بچێتە سەر بەرهەمە داراییەکانی تر یان پەناگەی پارێزراو کە بەناوبانگترینیان زێڕە و هەروەها.
سەرجاوە؛ https://aburi.news/
لینکی تلیگرام: https://t.me/hawalaburi
