دراوی هیندستان چییە
ڕوپیە دراوی هیندستانە ڕوپیە (بە ئینگلیزی : rupee ) دراوی هیندستانە کە ئەو یەکە دراوییەیە کە بۆ یەکەمجار لە سەدەی شانزەهەمدا لە هیندستانی ئیسلامیدا بەکارهاتووە، جگە لەوەی یەکەیەکی دراوی مۆدێرن لە هەردووکیان هیندستان و پاکستان وشەی ڕوپیە لە زمانی سانسکریتدا بە واتای زیو دێت.[1]
مێژووی دراوی هیندی دراوی هیندستان لە سەدەکانی ناوەڕاستەوە لە هیندستان بەکارهاتووە، کە دراوەکان بە ناوی ڕوپیە لە سەردەمی سوڵتان شێر شا سوری لە ماوەی ساڵانی ١٥٤٠ زایینی تا ١٥٤٥ زایینیدا دەسوڕانەوە، هەروەها دراوی زیو لە ماوەی ساڵانی… دەسەڵاتی موغەکان، سەردەمی ماراتا و هیندستانی بەریتانی دواتر، ڕوپیەی کاغەزی لەلایەن بانکی هیندستان و بانکی بەنگال و بانکی گشتی بەنگال و بیهارەوە بڵاوکرایەوە.[2] بەهای ڕوپیە بە شێوەیەکی بەرچاو لە… سەدەی نۆزدەهەم، کاتێک پاشماوەی زیو لە هەندێک لە کۆلۆنیەکانی ئەوروپا و ئەمریکا دۆزرایەوە، کە بووە هۆی دابەزینی بەهای زیو بە بەراورد بە زێڕ، دواتر بە ڕوپیە ناوی دراوی فەرمی پێدرا دوای شۆڕشی ساڵی ١٨٥٧ی زایینی، دوای ئەوەی… بەریتانییەکان شکستیان هێنا لە کەمکردنەوەی بەناوبانگی ڕوپیە بەرامبەر بە پاوەند، وێنەی شا جۆرج شەشەم لە جیاتی دیزاینەکانی پێشوو چاپکرا، جگە لە وەرگرتنی وێنەی شاژن ڤیکتۆریا لە ساڵی ١٨٦٢ی زایینی، بانکی یەدەگی هیندستان دەستی پێکرد کارکردن لەسەر دابەشکردنی پارەی روپیە لە ساڵی ١٩٣٥ی زایینیدا، پاشان لە قۆناغی دوای سەربەخۆییدا چاکسازی لە سیستەمی دراوی هیندستاندا کرا.
زانیاری لەسەر دراوی ڕوپیەی هیندی لە هیندستان بە نرخەکانی ١٠ پایسا، ٢٠ پایسا، ٢٥ پایسا، ٥٠ پایسا، یەک ڕوپیە، دوو ڕوپیە، و پێنج ڕوپیە دەردەچێت.یان زیاتر لە یەک ڕوپیە بە ڕوپیە کانزاکە ناسراوە، و دراوی بانکیش دەردەکەون لە لای دواوە بە پانزە زمان چاپکراون، لە کاتێکدا لە لای پێشەوە بە زمانی هیندی و ئینگلیزی چاپکراون، و دراوەکان زۆرجار بە دیزاینی نوێ نوێ دەکرێنەوە، و ئەم دیزاینانە تەوەری جۆراوجۆر لە میراتی هیندستانی دەوڵەمەند لەخۆدەگرن.[3] ڕاستییەکان دەربارەی ڕوپیەی هیندی دەتوانرێت ڕوپیەی هیندی لە ڕێگەی ئەم ڕاستیانەوە دەستنیشان بکرێت:[2] دراوی سەرەتایی ڕوپیە دەرچووە، کە لە هیندستانی سەربەخۆ لە ساڵی ١٩٥٠ی زایینیدا دەرهێنراوە.
حکومەتی هیندستان دوای سەربەخۆیی دراوی دەرکرد کە وێنەی کەسایەتییە ئایینی و مێژووییەکان و دەوڵەتمەدارەکانی هیندستانیان لەسەر بوو.
دراوی یادگاری لە هیندستان دەرچوو وەک سەد دراو؛ بەمەبەستی بەرز ڕاگرتنی سەد ساڵەی لەدایکبوونی مەهاتما گاندی. ڕوپیە کەوتۆتە ژێر کۆنترۆڵی جۆراوجۆری سەرمایە و هەروەها سنووردارکردنی گواستنەوە، بۆ نموونە بە نایاسایی دادەنرێت بۆ هاوڵاتیانی بیانی کە ڕوپیەیەک هاوردە بکەن یان هەناردە بکەن، ئەمە جگە لەوەی کە هاوڵاتیانی هیندستان دەتوانن تەنها ڕوپیە هاوردە و هەناردە بکەن بە بڕی سنووردار.[3] ]
دراوی هیندستان چییە
