ئیثیریم: سیستەمێکی تەواو، نەک تەنها دراوێکی دیجیتاڵی! لەگەڵ بڵاوبوونەوەی گەورەی دراوی دیجیتاڵی و خواستی وەبەرهێنەران بۆیان، هەروەها لەگەڵ بەناوبانگبوونی بەربڵاوی بیتکۆین وەک دراوێکی دیجیتاڵی، ئیتیریۆم کە بەم دواییە بەناوبانگ بووە، تەنها بۆ خۆی دراوێکی دیجیتاڵی نییە، بەڵکو زیاتر لەوە! ئیتیریۆم پلاتفۆرمێکی تەواوەتی سیستەم و نەرمەکاڵایە کە وەک ئینتەرنێت و ئەپ ستۆرێکی لامەرکەزی کاردەکات؛ واتە لەژێر كۆنترۆڵی یەك لایەنی كۆنتڕۆڵكەردا نییە، هەرچەندە زۆرینەی بزنس و كۆمپانیاكانی سەر ئینتەرنێت لەسەر سیستمێكی ناوەندی بنیات نراون، بەڵام ئەم سیستەمە بە هەزاران ئامێر لە سەرانسەری جیهاندا بەڕێوەدەبرێت. بە دڵنیاییەوە سیستەمێکی ئەلیکترۆنی سەربەخۆی لەو جۆرە پێویستی بە دراوێکی دیجیتاڵی هەیە بۆ دابینکردنی پێداویستییە حیساباتییەکانی پێویست بۆ بەڕێوەبردنی هەر بەرنامەیەک یان بەرنامەیەک، و ئەمەش بە ڕۆڵی دراوی دیجیتاڵی ئیتەر (ETH) نوێنەرایەتی دەکرێت.
دراوی Ethereum لە ساڵی 2015 لە سویسرا لەلایەن دامەزرێنەری Vitalik Buterin خرایە بازاڕەوە، و بۆ یەکەمجار لە هەرێمی عەرەبی لەڕێگەی پلاتفۆرمی (BitOasis) لە شوباتی 2017 بەردەست بوو، بەجۆرێک دراوی Ethereum تەنها بەشێکە لە بەرنامەکانی گرێبەستی زیرەکی Ethereum .
[1] سیستەمی Ethereum چۆن کاردەکات؟ Ethereum پێکهاتووە لە وێبگەڕی ئینتەرنێت و زمانی مارکاپی تایبەت بە خۆی، هەروەها سیستەمێکی تایبەتی پارەدان بە هەمان شێوە، هەروەها ڕێگە بە بەکارهێنەرانی دەدات بەرنامە دروست بکەن لەسەر سیستەمێک بەناوی (Blockchain) کە تەکنەلۆژیای کتێبی گشتی دابەشکراوە هاوشێوەی بەرنامەکانی مۆبایلە زیرەکەکان و… بەرنامەکانی تری هەور، بەڵام لەسەر سیستەمی Blockchain میوانداری دەکرێت و لەلایەن گەشەپێدەرێک یان لایەنێکی ناوەندییەوە بەڕێوەنابرێت، و ناتوانرێت لاببرێت کاتێک لەسەر Blockchain دادەنرێت.[2] Smart Contracts، کە جۆرێکی تایبەتە ئەکاونتەکانی Ethereumن توانای خاوەندارێتی باڵانس و ناردنی دراوی هەیە، و ئەوەی جیایان دەکاتەوە ئەوەیە کە بەکارهێنەر ناتوانێت کۆنتڕۆڵیان بکات، بۆیە پێیان دەوترێت تۆکنی خۆکارانە.[3] میوانداریکردنی دراوی دیجیتاڵی لە ERC-20 تۆڕی ئیتیریم میوانداری هەزاران دراوی دیجیتاڵی دیکە دەکات یان تۆکن، و ئەم دراوانە بریتین لە هەندێک لە بەناوبانگترین و گەورەترین دراوە دیجیتاڵییەکانی جیهان، وەک: (Chain Link)، (Tether)، (Shiba Inu)، و ئەوانی تر. [4]
ئیتیریم و بیتکۆین: ئایا وەک یەکن؟ وەک یەکەم دراوی دیجیتاڵی جێگیر، لە بەرامبەردا Ethereum بەشێکە لە پرۆژەی Ethereum گرنگترین جیاوازییەکانی نێوانیان بەم شێوەیەن: [5] هەردوو بیتکۆین و Ethereum پشت بە تەکنەلۆژیای Blockchain دەبەستن، کە ڕێگە بە پشکنین و پشتڕاستکردنەوەی تۆمارەکە دەدات لە هەر دراوێک. بیتکۆین و ئیتیریم بە پرۆتۆکۆڵی جیاواز کاردەکەن، ئەمەش واتە هەندێک مامەڵە کە ڕەنگە لەسەر سیستەمێک ڕێگەپێدراو بێت لەوانەیە لەسەر سیستەمەکەی تر ڕێگەپێدراو نەبێت. Ethereum لە ڕێگەی تۆڕی Ethereum دەناسرێتەوە بەڵام بە شێوەیەکی بەرفراوان بڵاو نابێتەوە، لە بەرامبەردا ناتوانرێت Bitcoin وەک دراوێکی ناسراو لە Ethereum بەکاربهێنرێت. دەتوانرێت زۆرترین ٢١ ملیۆن بیتکۆین دروست بکرێت، بەڵام ڕەنگە دروستکردنی Ethereum بێ کۆتایی بێت. دەتوانرێت کانگاکردنی بیتکۆین بە بەکارهێنانی کێڵگەی کانگا پیشەسازییەکان ئەنجام بدرێت، لە کاتێکدا کانگاکردنی لامەرکەزی ئیتیریم دەتوانرێت لەلایەن تاک و بەکارهێنەرانەوە ئەنجام بدرێت. نرخی ئیتیریۆم بەرامبەر بە دۆلار چەندە؟ دراوی Ethereum بۆ یەکەمجار لە ٧ی ئابی ٢٠١٥ بە ٢.٧٧ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا، دواتر لە ٨ی ئابی ٢٠١٥ بەهاکەی دابەزی بۆ ٠.٨١ دۆلار، و بەهاکەی کەمتر لە یەک دۆلار مایەوە تا مانگی یەکی ٢٠١٦. [٦] چوار ساڵ لە جیهانی بازرگانیدا بەرزکرایەوە بەهای Ethereum بە شێوەیەکی بەرچاو؛ لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ بەهای دراوەکە گەیشتە ٥٦٧.٦ دۆلار، لە کاتێکدا بەهای ئیتیریۆم لە ٢٢ی ئازاری ٢٠٢٢ی زایینیدا نزیکەی ٢٨٦٠.٦٤ دۆلار بووە.
